Người Amish - Lối sống cổ điển ở Mỹ - Chối bỏ văn minh Mỹ

 

Người Amish: Lối sống cổ xưa ngay giữa lòng nước Mỹ

Nhóm người Amish đầu tiên từ châu Âu đến Hoa Kỳ định cư năm 1730 gần quận Lancaster, bang Pennsylvania. Những người Tin Lành này quả là một hiện tượng lạ lùng ngay trên nước Mỹ, quốc gia được coi là một trong những nước tân tiến nhất trên thế giới. Người Amish vẫn dùng xe ngựa và nhất định không sử dụng bất cứ những trang thiết bị gì có gắn động cơ hay chạy bằng điện.

Người Amish chối bỏ những thành quả của công nghệ và kỹ thuật. Không có nhà nào được nối với mạng điện mà họ dùng đèn đốt khí để thắp sáng

Họ không gắn điện thoại, không dùng máy vi tính. Quần áo họ mặc may bằng thứ vải thô, màu đậm, trơn, không in hoa hay mẫu mã gì cho đẹp mắt. Ngay cả khi may quần áo họ cũng không dùng khuy nút hay dây kéo vì những thứ phụ tùng này được coi là vô ích, thừa thãi. Lối sống của người Amish gợi trí tò mò và thích thú cho quảng đại quần chúng Mỹ, và hằng năm cả ngàn người kéo nhau đến quận Lancaster để tìm hiểu về người Amish.

 

Người Amish 

Cộng đồng người Amish lại không thực sự được điều hành bởi chính những người trong cộng đồng. Lý do là vì người Amish không muốn tham gia vào xã hội. Họ là người sống trên đất Mỹ nhưng họ không thuộc về xã hội Mỹ. Họ trả thuế, vì luật pháp qui định họ phải làm như vậy. Nhưng họ không đi bầu hoặc cho con cái họ đến trường công lập. Họ cũng không chịu lãnh tiền hưu của chính phủ hay tham gia vào các chương trình liên bang dành cho những người cao niên để  chăm sóc y tế cho họ. Họ không mua bảo hiểm, không giao dịch ngân hàng. Khi mua nhà, mua đất mở rộng lãnh thổ canh tác, họ trả bằng tiền mặt chứ không cần vay mượn của ai.

 

Xe ngựa là phương tiện giao thông chính của người Amish 

Ông Robert Allen là một tín đồ Tin Lành Mennonite làm việc tại Trung Tâm Văn Hóa Amish ở thị trấn Intercourse. Về mặt lý thuyết tôn giáo thì Tin Lành Mennonite cũng tương tự như Tin Lành Amish nhưng cởi mở hơn, họ được dùng điện và ô-tô riêng. Một số người Tin Lành Mennonite cũng tập cách sống mà họ gọi là” đơn giản”. Ông Allen nói rằng những người Amish sống lối sống đó vì họ cho rằng xã hội Mỹ hiện đại  làm cho cá nhân phân tâm, chia trí xa rời khỏi những điều "thực sự quan trọng".

Người Amish luôn hát thánh ca trước bữa ăn

Những người trong nhóm Tin Lành Amish không hề cho công nghệ tự nó, là điều xấu xa. Tuy nhiên theo họ, công nghệ không giúp người ta sống đúng với cuộc sống của một tín đồ Tin Lành chân chính. Lấy ví dụ, họ không sử dụng điện, điện thoại, xe hơi, và các loại máy móc... và một trong những lý do  mà họ đưa ra ngay từ đầu, như ánh sáng đèn điện làm cho mọi người trong gia đình tản mạn ra nhiều phòng khác nhau, hơn là quây quần lại với nhau ở trong một phòng. Đã vậy khi có điện thì người ta thường có khuynh hướng mua radio, truyền hình, xem video, vào mạng internet và những thứ khác nữa... Đây là những phương tiện có thể đem những thứ mà bạn không muốn vào tận trong nhà bạn.

 

Xe đạp đẩy và xe ngựa là phương tiện di chuyển chính của người Amish  

Về cách ăn mặc, người Amish hết sức giản dị. Biểu tượng cho niềm tin tôn giáo, lối trang phục của người Amish khuyến khích đức khiêm tốn, chỉ một màu trơn, thường là màu tối không kiểu cọ sặc sỡ. Đàn ông không thắt cà vạt, trước khi lập gia đình họ cạo râu nhưng sau khi cưới vợ họ để râu dài. Phụ nữ vận áo tay dài, váy dài, không cắt tóc. Tóc họ để dài thắt bím hoặc búi tó.

Phụ nữ đội những chiếc mũ nhỏ bằng vải thêu tinh tế...

Khoảng trên 200 ngàn người Amish sinh sống tại Hoa Kỳ. Từ thế kỷ thứ 16 tại Châu Âu, phong trào có tên là Anabaptist, trong số này có người Amish Đức và Thụy sĩ, qua nhiều thập niên họ bị ngược đãi vì lý do tôn giáo khiến họ phải bỏ xứ di cư đến bang Pennsylvania của Hoa Kỳ. Vùng đất này lúc đó còn là thuộc địa của Anh và quyền tự do tín ngưỡng  được bảo đảm. Khi mới đến, những người Amish đều là các nông gia, giống như hầu hết mọi người vào thời ấy. Cho dù nước Mỹ đã công nghiệp hóa hơn vào thế kỷ thứ 19 và 20 những người Amish vẫn tiếp tục sinh sống bằng nghề cày cấy, trồng trọt. Trong kinh thánh có không biết bao nhiêu sự tích nói về công việc đồng áng, thế nên người Amish tin rằng đó là cuộc sống mà thượng đế muốn họ sống.

 

Người Amish vẫn dùng sức ngựa để làm nông

Người Amish chỉ kết hôn với người Amish mà thôi. Không có chuyện kết hôn với người thuộc thành phần khác. Họ không được phép ly dị và các trường hợp ly thân rất hiếm khi xảy ra. Các biện pháp tránh thai đối với người Amish là vô đạo đức nên số thành viên trong gia đình rất đông, 7 đến 10 con là chuyện rất thường. Cha mẹ, con cái cùng chung sức lo chuyện nhà cửa và kiếm sống, theo vai trò nam nữ. Trong một gia đình người Amish, đàn ông con trai thường làm việc đồng áng còn đàn bà con gái thì nấu nướng, giặt giũ, dọn dẹp nhà cửa cùng những chuyện tề gia nội trợ khác, người cha được coi là trưởng gia đình.

Đàn ông trưởng thành thì để ria mép hay để râu rậm

Trẻ em đi học trong những trường riêng của cộng đồng và thường đến lớp 8 rồi thôi, để học cách sống và sinh hoạt trong gia đình, hiếm có trường hợp nào học lên cấp 3 hoặc đại học. Thanh niên Amish, lúc đến tuổi trưởng thành, có Lễ Trưởng Thành (17 tuổi), họ được ra ngoài cộng đồng sống tự do 2 năm, nhưng hết khoảng thời gian này họ phải tự quyết định sống ở thế giới bên ngoài hay trở về cộng đồng. Thực tế là 99,9% thanh niên đều quay về sau thời gian phiêu bạt vì họ không muốn bị người thân, bạn bè ghẻ lạnh và sống tách rời khỏi cộng đồng suốt quãng đời còn lại...

Quần áo của người Amish rất đơn giản, nhưng chất lượng tốt. Họ không được dùng khuy áo mà dùng kim băng

Họ có một cộng đồng lớn, thường làm việc chung với nhau, họ trồng trọt, có những sạp bán hàng nơi khách có thể đến mua rau quả, họ nuôi gà lấy trứng bán, một số có trại nuôi bò sữa để lấy sữa và làm những phó sản của sữa. Một số thì làm nghề đóng đồ đạc hay làm nghề xây cất hoặc sửa chữa nhà cửa. Họ cày cấy bằng ngựa. Ngựa của họ to khỏe và rất đẹp. Ngoài những rau quả, họ còn nướng các loại bánh đem bán nữa. Họ có một loại bánh nướng đặc biệt gọi là Shoofly. Họ còn may, bằng tay, rất nhiều những tấm phủ giường (quilt) thật đẹp. Và đấy là những cách kiếm sống của họ. 

 

Đàn ông Amish đội mũ nan khi đi làm và trong ngày thường, còn chủ nhật thì đội mũ dạ đen 

Chủ nghĩa hiếu hòa là yếu tố chính trong lý thuyết tôn giáo của họ, cho nên trong thời kỳ thế chiến thứ hai, người Amish bị khinh bỉ vì họ từ chối không tham gia chiến tranh. Ngay cả đến những năm của thập niên 1980, chủ nghĩa hiếu hòa và lối sống chống lại các phương tiện hiện đại của họ vẫn còn bị nhiều người coi là không thể chấp nhận được. Nhưng từ 20 năm trở lại đây, công nghệ đã khiến cho đời sống tại Hoa Kỳ trở nên quá phức tạp và hối hả đến chóng mặt, khiến nhiều người lại thấy lối sống đơn giản của người Amish trở nên hấp dẫn.

Họ sống biệt lập với thế giới bên ngoài, nhưng cộng đồng của họ thì có giá trị rất cao 

Nông trại người Amish